Evin satılması veya yeniden kiralanması sürecinde, ev sahipleri ile kiracılar arasında en sık yaşanan gerilimlerden biri, evin potansiyel alıcılara veya yeni kiracı adaylarına gösterilmesi konusudur. Peki, kiracı evi göstermek zorunda mı? Evet, ancak bu yükümlülük sınırsız değildir. Bu rehberde, Türk Borçlar Kanunu (TBK) çerçevesinde hem kiracının mahremiyet hakkını hem de ev sahibinin mülkünü değerlendirme hakkını dengeleyen kuralları inceliyoruz.

Yasal Cevap: Kiracı Evi Göstermek Zorunda Mı? (TBK Madde 319)

Türk Borçlar Kanunu’nun 319. maddesi, kiralananı gösterme yükümlülüğü konusunu açıkça düzenler. Kiracı, kiralananın satılması ya da yeniden kiralanması söz konusu olduğunda, mülkün gezilmesine izin vermekle yükümlüdür. Bu, Medeni Kanun’daki dürüstlük kuralının bir gereğidir. Ancak kanun, bu sürecin “kiracı için uygun gün ve saatlerde” yapılması gerektiğini belirterek, kiracının haklarını da koruma altına alır.

“Uygun Zaman” Nedir? Evi Gösterme Gün ve Saatleri Nasıl Belirlenir?

Kanun, “uygun zaman” için net bir saat belirtmez; bu, tarafların anlaşmasına veya durumun özelliklerine bırakılmıştır. Ancak genel Yargıtay uygulamaları ve hakkaniyet ilkesi çerçevesinde kabul gören standartlar şunlardır:

• Önceden Bildirim: Ev sahibi veya emlakçı, ziyaretten en az 24-48 saat önce kiracıyı bilgilendirmelidir. “Hadi, 15 dakikaya geliyoruz” gibi ani bildirimler kabul edilemez.
• Makul Saatler: Ziyaretler genellikle hafta içi mesai saatleri sonrası (örn: 18:00-20:00) veya hafta sonu (örn: Cumartesi 14:00-17:00 arası) gibi, kiracının da yaşam düzenine uygun birkaç saatlik bir zaman dilimi olarak belirlenir.
• Sıklık: Her gün, her saat ziyaretçi kabul etme zorunluluğu yoktur. Haftada bir veya iki gün, belirli saat aralıkları belirlenmesi en adil çözümdür.

Kiracının Hakları: Mahremiyet ve Konut Dokunulmazlığı

Kiracı, kira bedelini ödediği sürece o mülkün “zilyedi” yani fiili hakimidir. Bu nedenle:

• Ev sahibi, kiracının izni olmadan eve asla giremez. Bu, konut dokunulmazlığı ihlalidir ve suç teşkil eder.
• Kiracı, makul olmayan saatlerdeki veya habersiz ziyaret taleplerini reddetme hakkına sahiptir.
• Sürecin taciz boyutuna varması halinde yasal yollara başvurabilir.

Kiracı Evi Göstermek Zorunda mı? Konusunda Anlaşmazlık Durumunda Ne Yapmalı? (Mahkeme Yolu)

Eğer kiracı, iyi niyetli ve makul taleplere rağmen evi göstermeyi tamamen reddediyorsa, ev sahibi ne yapabilir? Bu durumda ev sahibi, Sulh Hukuk Mahkemesi‘ne başvurarak “kiralananın gösterilmesine izin verilmesi” talebinde bulunabilir. Öncesinde arabuluculuğa başvuru zorunludur. Hakim, her iki tarafın da durumunu değerlendirerek evin gösterileceği gün ve saatleri kendisi belirler.

Evi Gösterme Sürecinde Avukat Desteği

Kiracı evi göstermek zorunda mı sorusu etrafında şekillenen anlaşmazlıklar, mülkün satışını veya kiralanmasını geciktirerek ciddi maddi kayıplara yol açabilir. İster hakkı engellenen bir mülk sahibi, ister sürekli rahatsız edilen bir kiracı olun, Öden Hukuk bu hassas süreçte haklarınızı korumak ve en hızlı çözüme ulaşmak için yanınızdadır.