Boşanma sürecinin belki de en hassas ve en önemli konusu, çocukların geleceğidir. “Çocuğun velayeti kime verilir?” sorusu, anne ve babalar için uykusuz geceler anlamına gelebilir. Velayet, sadece çocuğun kimin yanında kalacağı değil, aynı zamanda onun eğitimi, sağlığı, yetiştirilmesi ve geleceğiyle ilgili tüm kararları alma hakkı ve sorumluluğudur. Bu rehberde, bir velayet davası sürecinde bilmeniz gereken her şeyi, Medeni Kanun ve en güncel Yargıtay kararları ışığında açıklıyoruz.

Velayet Davası Sonucunda Çocuğun Velayeti Kime Verilir?

Hakim, velayet kararını verirken tek bir temel ilkeye odaklanır: Çocuğun Üstün Yararı. Mahkeme, anne ve babanın isteklerinden çok, çocuğun fiziksel, zihinsel, ahlaki ve sosyal gelişimi için en iyi ortamı kimin sağlayacağını araştırır. Bu süreçte şu kriterler dikkate alınır:

• Çocuğun Yaşı ve Cinsiyeti: Özellikle anne bakım ve şefkatine muhtaç küçük yaştaki çocukların velayeti genellikle anneye verilir.
• Ebeveynlerin Durumu: Şiddet uygulama, sadakatsizlik, alkol bağımlılığı, kötü yaşam tarzı, çocuğa ilgisizlik gibi durumlar velayet kararında belirleyici olur.
• Çocuğun Fikri: Yargıtay uygulamasına göre çocuğun idrak yaşı, 8 yaş veya üstüdür. 8 yaş veya bu yaşın üzerinde olan çocukların görüşü alınmadan velayetin değiştirilme imkanı bulunmamaktadır.
• Kardeşlerin Ayrılmaması: Kardeşlerin birbirinden ayrılmaması, mahkemenin gözettiği önemli bir ilkedir.
• Ekonomik Durum: Tek başına belirleyici olmasa da, çocuğa istikrarlı bir gelecek sunma potansiyeli değerlendirilir.

Hangi Durumlarda Yeni Bir Velayet Davası Açılabilir? (Velayetin Değiştirilmesi)

Boşanma davasında verilen velayet kararı, nihai ve değişmez bir karar değildir. Zamanla koşulların değişmesi halinde, taraflardan biri velayetin değiştirilmesi için yeni bir dava açabilir. Ancak bu davanın kabulü için çok ciddi ve somut gerekçeler sunulmalıdır.

Velayet Görevinin Kötüye Kullanılması

Velayeti elinde bulunduran ebeveynin, velayet hakkını kötüye kullandığı kanıtlanmalıdır. Örneğin:

• Çocuğun diğer ebeveynle kişisel ilişkisini (görüşmesini) sürekli ve kasıtlı olarak engellemek.
• Çocuğun sağlık, eğitim veya ahlaki gelişimini ihmal etmek.
• Çocuğu başkasına bırakıp ilgisiz kalmak.

Velayet Davası Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Velayet davası masrafları ve avukat ücreti ne kadar?

Velayet davası masrafları; dava harçları, tebligat giderleri, bilirkişi (sosyal uzman) ücreti gibi kalemlerden oluşur. Bu masraflar davanın seyrine göre değişir. Avukatlık ücreti ise, her yıl barolar tarafından yayınlanan tavsiye niteliğindeki tarifeler göz önünde bulundurularak, davanın karmaşıklığına ve harcanacak emeğe göre avukat ile müvekkil arasında belirlenir.

Çalışmayan anne velayeti alabilir mi?

Evet, alabilir. Bu, en yaygın yanlış anlaşılmalardan biridir. Velayet kararında temel kriter, çocuğun üstün yararıdır, ebeveynin ekonomik durumu tek başına belirleyici değildir. Annenin çalışmıyor olması, velayeti almasına engel bir durum değildir. Bu durumda, velayeti alamayan diğer ebeveyn, çocuk için iştirak nafakası ödemekle yükümlü olur ve bu nafaka çocuğun tüm temel ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik belirlenir.

Velayeti alan taraf, başka bir şehre taşınabilir mi?

Velayeti alan taraf, çocuğun yaşam düzenini ve diğer ebeveynle kişisel ilişkisini zedelemeyecek şekilde başka bir yere taşınma hakkına sahiptir. Ancak, bu taşınma çocuğun üstün yararına aykırıysa (örneğin, diğer ebeveynle görüşmesini tamamen engelleyecek kadar kötü niyetliyse), velayeti elinde bulundurmayan taraf “velayetin değiştirilmesi” davası açarak bu duruma itiraz edebilir.

Dede veya anneanne torununun velayetini alabilir mi?

Evet, istisnai durumlarda bu mümkündür. Eğer anne ve babanın her ikisinin de velayet görevini yerine getiremeyecek durumda olduğu (örneğin sağlık sorunları, vefat, çocuğa şiddet uygulama vb.) mahkeme tarafından tespit edilirse, çocuğun üstün yararı gereği velayet, öncelikle en yakın akrabalar olan anneanne, dede veya babaanne gibi kişilere verilebilir.

Velayet Davası Ne Kadar Sürer?

Velayet davası ne kadar sürer sorusunun net bir cevabı yoktur. Anlaşmalı boşanmada velayet tek celsede karara bağlanırken, çekişmeli velayet davaları delillerin toplanması, sosyal inceleme raporlarının hazırlanması ve mahkemenin iş yüküne göre genellikle 1 ila 1.5 yıl arasında sürebilmektedir.

Yeniden Evlenince Velayet Değişir Mi?

Bu çok sık sorulan bir sorudur. Yargıtay’ın istikrarlı kararlarına göre, velayeti elinde bulunduran tarafın yeniden evlenmesi, tek başına velayetin değiştirilmesi için yeterli bir sebep değildir. Velayet görevi ihmal edilmediği sürece, sadece yeniden evlilik gerekçesiyle velayetin değiştirilmesi talep edilemez. Ancak, yeni evlenilen kişinin veya yeni kurulan aile ortamının çocuğun gelişimine olumsuz bir etkisi olduğu kanıtlanırsa, bu durum bir değiştirme sebebi olarak değerlendirilebilir.

Velayet Kendisinde Olmayan Ebeveyn, Çocuk İçin Nafaka Alabilir Mi?

Bu, sıkça karşılaşılan ancak kafa karıştırıcı bir durumdur. Kural olarak, velayeti kendisinde olmayan ebeveyn, çocuğa fiilen bakıyorsa (yani çocuk onunla birlikte yaşıyorsa), velayet hakkı yasal olarak kendisinde olan diğer ebeveynden çocuk adına iştirak nafakası talep edebilir. Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, iştirak nafakası yasal velayete değil, fiili bakıma bağlıdır. Bu durumda, nafakayı talep etmek için ayrıca velayetin değiştirilmesi davası açmaya gerek yoktur.

Velayet Davası İçin Neden Avukat Desteği Almalısınız? | Öden Hukuk

Velayet, çocuğunuzun geleceğini şekillendiren son derece hassas bir süreçtir. Duygusal olarak yıpratıcı olabilen bu davalarda, haklarınızı en doğru şekilde savunmak ve çocuğunuzun üstün yararını korumak için bir aile hukuku avukatı ile çalışmak kritik öneme sahiptir. Öden Hukuk velayet davalarındaki tecrübesiyle, bu zorlu süreçte size ve çocuğunuza en doğru hukuki desteği sunmak için yanınızdadır.