İş hayatında bazen zorunlu nedenlerle (resmi tatiller, hava muhalefeti vb.) iş durabilir. İşverenler, bu çalışılmayan süreleri daha sonra telafi etmek isteyebilir. İşte bu noktada telafi çalışması kavramı devreye girer. Peki, telafi çalışması nedir, hangi şartlarda yaptırılabilir ve fazla mesai sayılır mı? Bu rehberde, İş Kanunu‘nun 64. maddesi ışığında tüm detayları açıklıyoruz.

Telafi Çalışması Nedir? (İş Kanunu Madde 64)

Telafi çalışması nedir? İş Kanunu’nun 64. maddesinde düzenlenen telafi çalışması; zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi, işçinin talebiyle kendisine izin verilmesi gibi nedenlerle normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılan veya tamamen tatil edilen günlerin yerine yapılan çalışmadır. Bu çalışma, çalışılmayan sürelerin karşılığını doldurmayı amaçlar ve fazla mesai olarak değerlendirilmez.

Hangi Şartlarda Telafi Çalışması Yaptırılabilir? (5 Kritik Kural)

Bir çalışmanın “telafi çalışması” sayılabilmesi için aşağıdaki 5 şartın tamamına uyması zorunludur:

1. Zorunlu Neden Olmalı: Çalışmanın durması, zorunlu nedenlere (ulusal bayramlar nedeniyle verilen idari izinler, mücbir sebepler, hava muhalefeti vb.) dayanmalıdır.
2. Süre Sınırları: Telafi çalışması, işin durduğu tarihten itibaren 4 ay içinde tamamlanmalıdır. Günlük çalışma süresine ek olarak günde 3 saatten fazla olamaz.
3. Azami Çalışma Süresi Aşılamaz: Telafi çalışması yapılan günlerde, toplam çalışma süresi yasal sınır olan 11 saati geçemez.
4. Tatil Günleri Yasağı: Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.
5. İşçinin Onayı Gerekmez: İşveren, bu yasal sınırlar içinde kalmak kaydıyla telafi çalışması yaptırmak için işçinin onayını almak zorunda değildir.

“Denkleştirme” ile Farkı Nedir?

Bu iki kavram sıkça karıştırılır. Denkleştirme çalışması, iş yoğunluğunun belirli dönemlerde artıp azaldığı işyerlerinde, toplam çalışma süresini aşmamak kaydıyla haftalık çalışma saatlerini farklı şekilde dağıtmaktır. Telafi çalışması ise, belirli bir nedenle tamamen duran işin sonradan telafi edilmesidir.

Fazla Mesai Sayılır Mı ve Ücreti Nasıl Ödenir?

Bu en kritik noktadır. Hayır, telafi çalışması fazla mesai değildir. Bu çalışma, daha önce çalışılmayan normal mesai saatlerinin yerine konulduğu için, işveren bu saatler için işçiye zamlı telafi çalışması ücreti veya fazla mesai ücreti ödemek zorunda değildir. İşçi, normal saatlik ücretini alır.

Telafi Çalışması Uyuşmazlıklarında Avukat Desteği

Telafi çalışmasının yasal şartlara aykırı (örneğin günde 3 saatten fazla veya tatil gününde) yaptırılması, bu çalışmayı fazla mesai haline getirir. Hem işçilerin haklarını korumak hem de işverenlerin yasalara uygun bir çalışma planı oluşturması için bir iş hukuku avukatı ile çalışmak önemlidir. Öden Hukuk, bu konudaki tüm hukuki süreçlerde yanınızdadır.