Mobbing, iş yerinde  bir veya birden çok kişi tarafından sistemli ve sürekli olarak uygulanan psikolojik taciz ve baskıyı ifade eder. Mobbing çalışan kişinin motivasyon ve çalışma hevesini kırar, özgüvenini zedeler. Mobbing kişinin aynı kategori veya birimde birlikte çalıştığı ve rekabet içinde bulunduğu kişilerce uygulanabileceği gibi, kişinin üstleri, müdürleri, amirleri tarafından da uygulanabilir. Sürekli eleştirilmek, haddini ve maksadını aşan eleştiriler, yapılan işin sürekli olarak beğenilmemesi, yüksek sesle hitap etme ve bağırma, özel hayat konusundaki yorumlar, telefonla sürekli rahatsız edilmek, yok sayılmak, orada değilmiş gibi davranılması, inanç ve siyasi görüşlerin eleştirilmesi, dedikodu, inanç ve görüşlerin dolayı dışlanma gibi davranışların süreklilik arz etmesi mobbingin örneklerindendir. Mobbingin Türk Ceza Kanunu bağlamında cinsel saldırı, cinsel taciz, hakaret, kişilerin huzur ve sükununu bozma gibi suçlardan dolayı cezayı gerektirecek sonuçları olabilir. Aynı zamanda İş Hukuku ve Borçlar Hukuku bağlamında da tazminat yaptırımları vardır. Kanunlarımızda mobbing ayrıca ve detaylı şekilde düzenlenmemiştir. Farklı kanunların, farklı maddelerine dayanmaktadır. Mobbing kavramı işçiden işçiye uygulanabilen hakaret, psikolojik baskı, cinsel saldırı, cinsel taciz olarak ortaya çıkabileceği gibi, iş veren tarafından da işçiye karşı aynı fiillerle gerçekleştirilebilir. Mobbingin ispatı ve bu duruma karşı nasıl hukuki mücadele verileceği hakkında detaylı bilgi ve rehber aşağıdadır.

Mobbing Nedir?

Mobbing, iş yerinde bireye ya da bir gruba, sistematik ve sürekli bir şekilde psikolojik taciz, baskı ve zorbalık uygulama durumunu ifade eder. İş yerinde mobbing, kişinin iş verimini düşürebilir, kişinin kendine güvenini azaltabilir ve hatta kişinin psikolojik ve fiziksel sağlığına zarar verebilir.

İş Yerinde Mobbing

İş yerinde mobbing, bireyin çalışma ortamında, yöneticileri veya meslektaşları tarafından sürekli ve sistemli bir şekilde tacize uğraması durumunu ifade eder. Bu durum genellikle, kişinin iş performansını olumsuz etkiler ve kişinin kendine olan güvenini zedeler. Mobbing, genellikle belirli bir süre boyunca devam eder ve kişinin iş yerinde kendini rahatsız hissetmesine, çalışma hevesinin kırılmasına ve özgüveninin zarar görmesine neden olur.

Mobbing Nasıl İspatlanır?

Mobbingin  ispatı çalışan tarafından mobbinge uğradığını gösteren karineler sunması  yeterlidir. Mobbing tanıkla ispat edilir. Mobbinge uğrayan çalışanın bu iddialarını her türlü delille ispatlama imkanı vardır. Çalışanın kişilik haklarının ağır bir saldırıya uğramasına gerek yoktur. Kişilik hakları konusunda haksızlığa uğraması yeterlidir.

1. Şahit ifadeleri: İş yerindeki diğer çalışanlar, çevre iş yerlerinden ve hatta müşterilerden dahi olaylara şahit olanlar mobbing iddialarını doğrulayabilir.
2. Yazılı veya elektronik kanıtlar: E-postalar, mesajlar veya diğer yazılı belgeler, mobbingi kanıtlamak için kullanılabilir.
3. Psikolojik danışmanlık veya tedavi belgeleri: Kişinin mobbing nedeniyle psikolojik danışmanlık veya tedavi aldığını gösteren belgeler.

Mobbinge Uğrayan Çalışanın Hakları Nelerdir?

1. Mobbinge uğrayan çalışan olayın oluş şekline göre koşullar el veriyorsa iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. Mobbing neticesinde iş ilişkisi sürdürülemez hale gelmiştir. İşverenin çalışanını koruma ve gözetme borcu vardır. Haklı nedenle fesih halinde çalışan, kıdem tazminatına hak kazanır. Çalışanın fazla mesai, ulusal bayram tatil çalışması, hafta tatili çalışması ücretleri ve yıllık izin ücretlerini talep etmesi için mobbingin gerçekleşmiş olmasına gerek yoktur. Bu alacaklar her zaman talep edilebilir. Örnek vermek gerekirse, iş veren tarafından hakarete uğrayan bir çalışan, iş sözleşmesini hakaret fiilinin gerçekleşmesinden itibaren 6 gün içerisinde haklı ndenle derhal feshedip kıdem tazminatına hak kazanabilir.
2. Mobbing davranışı Türk Ceza Kanunu bağlamında bir suç teşkil ediyorsa, savcılığa suç duyurusunda bulunarak, davranışı gerçekleştirenler hakkında ceza davası açılarak cezalandırılmalarını talep edebilir.
3. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumuna idari başvuruda bulunarak idari yaptırım (para cezası vb.) uygulanmasını talep edebilir.
4. Mobbing neticesinde kişilik hakları saldırıya uğramışsa hukuk mahkemelerinde açacağı dava ile manevi tazminat talep edilebilir.

Mobbing Davası Nasıl Açılır?

Mobbinge uğradığınızı düşünüyorsanız, hukuki yollarla haklarınızı savunabilirsiniz. İşte mobbing davası açma süreci:

1. Avukatla İletişim: İlk olarak, durumu değerlendirmek ve dava açma sürecini yönetmek için bir avukatla görüşün. Davranışın mobbing olup olmadığı, davranışın nasıl ispatlanacağı ve delillerin neler olduğu, mobbinge uğrayanın haklarına hangi yollardan kavuşması gerektiğine dair nitelendirme çok önemlidir. Yanlış yönlendirme ve yanlış başvurular, başvuranın hakkına kavuşamaması sonucu doğurabileceği gibi, karşı taraf lehine çıkabilecek vekalet ücretleriyle de maddi zarara uğratabilir.
2. Delillerin Toplanması: Mobbingi kanıtlamak için gerekli tüm delilleri toplayın. Bu deliller, e-postalar, mesajlar, şahit ifadeleri veya psikolojik danışmanlık belgeleri olabilir.
3. Dava Açma: Delillerle birlikte, avukatınız aracılığıyla dava açın. Dava, işveren ve çalışma arkadaşlarına karşı açılır. Hangi davanın kime karşı açılacağının nitelendirmesini mutlaka bir hukukçu yapmalıdır.
4. Duruşma: Dava sürecinde, mahkeme delilleri toplar, değerlendirir ve kararını verir.

Mobbinge maruz kalanlar, haklarını savunmak ve hukuki süreçlerin başlatılması için bir avukata başvurmalıdır. Avukat, durumu değerlendirir ve mobbing davası açma sürecini yönetir.