Bir suç işlendiğinde, gerçeğin ortaya çıkmasını sağlayan en önemli unsur delillerdir. Hukuk sistemi, adaletin tecellisini engellemeye yönelik her türlü girişimi cezalandırır. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu‘nun (TCK) 281. maddesinde düzenlenen suç delillerini yok etme suçu, işte bu amacı güder.

Ancak bu suçun çok önemli ve halk arasında az bilinen bir istisnası vardır: “Kişinin kendini koruma içgüdüsü”. Peki, bir kişi kendi işlediği suçun delillerini yok ederse ceza alır mı? Başkasının suçunu gizleyen ile kendi suçunu gizleyen arasındaki fark nedir? Yargıtay kararları ışığında inceliyoruz.

Suç Delillerini Yok Etme Suçunun Unsurları

TCK 281’in oluşabilmesi için öncelikle ortada “daha önce işlenmiş bir suç” bulunmalıdır. Henüz işlenmemiş bir suçun delili olamayacağı için bu suç oluşmaz.

Yargıtay kararlarına göre, suçun maddi unsuru olan “yok etme, gizleme, değiştirme” eylemlerine şu örnekler verilmiştir:

• Kamera Kayıtlarını Silmek: Güvenlik kamerası kayıtlarının silinmesini sağlamak (Yargıtay 8. CD, 2021/2911 E.).

• Silahı Gizlemek: Suçta kullanılan silahı saklamak (Yargıtay 8. CD, 2021/1367 E.).

• Uyuşturucuyu Yok Etmek: Uyuşturucu maddeyi veya hassas teraziyi pencereden atmak, tuvalet giderine dökmek veya mutfak lavabosunda tencere kapağı altına saklamak (Yargıtay 10. CD, 2024/8544 E.).

• Olay Yerini Temizlemek: Olay yerindeki kan izlerini silmek, eşyaları yakmak veya dışarı çıkarmak (Yargıtay 1. CD, 2022/11927 E.).

• Numara Silmek: Çalınan aracın şasi ve motor numaralarını silmek veya değiştirmek (Yargıtay 11. CD, 2021/4983 E.).

Yalan Söylemek Delil Yok Etme Sayılır Mı? Hayır. Yargıtay’a göre, sadece polise yalan beyanda bulunmak, failin ismini vermemek veya olayı farklı anlatmak (fiziksel bir delile müdahale içermediği sürece) TCK 281 kapsamındaki bu suçu oluşturmaz (İstanbul BAM 2. CD, 2017/178 E.).

Kendi Suç Delillerini Yok Etme: Şahsi Cezasızlık

Hukuk sistemimiz, kişinin kendini suçlamaya zorlanamayacağı (nemo tenetur) ilkesini benimsemiştir. Bu nedenle TCK 281/1. maddesinin son cümlesi çok net bir “Şahsi Cezasızlık Sebebi” getirmiştir:

“Kişi, kendi işlediği veya işlenişine iştirak ettiği suçla ilgili delilleri yok eder, gizler veya değiştirirse bu kişiye ayrıca ceza verilmez.“

Örneğin, hırsızlık yapan bir kişi, çaldığı aracın şasi numarasını silerse, hırsızlık suçundan ceza alır ancak ayrıca “delil yok etme” suçundan ceza almaz. Yargıtay 11. Ceza Dairesi (2012/1963 E.), sanığın kendi suçunu gizlemek için yaptığı bu eylemde “ceza verilmesine yer olmadığına” karar verilmesi gerektiğini vurgulamıştır.

İstisnaların İstisnası: Başka Bir Suç İşlenirse Ne Olur?

Kendi delilini yok etmek serbesttir ancak bunu yaparken başka bir suç işlenmemelidir.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu (2014/427 E.) kararına göre; eğer kişi delili yok etmek için başkasının malına zarar veriyorsa (örneğin mağdurun telefonunu alıp kırıyorsa) veya resmi belgede sahtecilik yapıyorsa, delil karartmaktan ceza almasa bile, o işlediği diğer suçtan (mala zarar verme, sahtecilik vb.) cezalandırılır.

Akrabalık İlişkisi Cezasızlık Sebebi Midir?

Evet, TCK 281 sadece kişinin kendisini değil, yakınlarını da korur. Yargıtay kararlarına göre, şüphelinin annesi, babası, eşi, çocukları veya kardeşleri gibi yakınlarının delilleri yok etmesi veya gizlemesi halinde de ceza verilmez veya cezada indirim yapılır (Yargıtay 1. CD, 2012/5765 E.).

Delil Karartma Şüphesi ve Tutuklama

Her ne kadar kişi kendi delilini yok ettiğinde bu suçtan (TCK 281) ceza almasa da, bu eylem ana dava (örneğin cinayet veya uyuşturucu davası) için çok büyük bir risk oluşturur. Çünkü “delilleri karartma girişimi”, CMK 100 uyarınca en güçlü tutuklama nedenidir. Yani ceza almazsınız ama tutuklu yargılanmanıza sebep olabilirsiniz.

Adli Süreçlerde Avukat Desteği

Suç delillerini yok etme suçu, soruşturmanın seyrini değiştiren ve “etkin pişmanlık” veya “şahsi cezasızlık” gibi çok teknik savunma araçlarının bulunduğu bir alandır. Hangi eylemin suç sayıldığı, hangisinin yasal savunma hakkı kapsamında kaldığı, ceza avukatının uzmanlığıyla belirlenir. Öden Hukuk, ceza hukuku alanındaki tecrübesiyle müvekkillerinin savunma hakkını en etkin şekilde kullanmasını sağlamaktadır.