Ticari hayatta rekabet, ekonominin can damarıdır. Ancak bu rekabetin dürüst ve ahlaki kurallar çerçevesinde yapılması gerekir. Rakiplerin aldatıcı hareketlerle, başkasının emeğini sömürerek veya yalan beyanlarla avantaj elde etmeye çalışması, haksız rekabet suçunu oluşturur. Peki, haksız rekabet nedir ve emeğinizi çalanlara karşı haksız rekabet davası nasıl açılır? Bu rehberde, Türk Ticaret Kanunu ışığında haklarınızı anlatıyoruz.

Hangi Durumlar Haksız Rekabet Sayılır? (En Yaygın Örnekler)

Kanun, haksız rekabet hallerini geniş bir yelpazede tanımlamıştır. En sık karşılaşılanlar şunlardır:

Rakibi, Malını veya İşini Kötülemek

Bu, en yaygın ve en ahlak dışı yöntemlerden biridir. Rakip bir işletmeyi, ürünlerini, fiyatlarını veya ticari faaliyetlerini hedef alan asılsız, yanıltıcı veya gereksiz yere aşağılayıcı beyanlarda bulunmak haksız rekabettir. Bu durum, dijital çağda özellikle Google Haritalar, Şikayetvar, Yemeksepeti gibi platformlarda sahte profillerle rakip işletmeye asılsız 1 yıldızlı yorumlar yapmak veya sosyal medyada rakibin itibarına saldıran karalama kampanyaları düzenlemek şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Aynı şekilde, bir rakip firmanın “batmak üzere olduğu” veya “ürünlerinin kanserojen olduğu” yönünde piyasada kasıtlı olarak dedikodu yaymak da bu suçun en ağır hallerindendir.

Aldatıcı Reklam ve Yöntemlerle Müşteri Çalmak

Bu taktik, doğrudan tüketiciyi yanıltarak rakibe karşı avantaj sağlamayı amaçlar. Kendi ürünü veya hizmeti hakkında, gerçeğe aykırı ve abartılı vaatlerde bulunmak en bilinen yöntemdir. Örneğin, “Stokholm’den ithal” diye tanıtılan bir mobilyanın aslında yerli üretim olması, sürekli olarak “sadece bugün %70 indirim” gibi sahte kampanyalar düzenlemek veya bir ünlünün fotoğrafını, sanki o ürünü tavsiye ediyormuş gibi izinsiz olarak reklamlarda kullanmak, aldatıcı yöntemlerdir.

Başkasının Ürününden veya Markasından Faydalanmak (Taklit Etme)

Bu, rakibin emeğinden ve yarattığı marka değerinden haksız yere faydalanmaktır. Başka bir firmaya ait olan ve halk tarafından tanınan marka, logo, ambalaj veya web sitesi tasarımını bariz bir şekilde taklit ederek, tüketicinin zihninde “bu o marka veya onun bir parçası” gibi bir algı yaratmak haksız rekabettir. Örneğin, Coca-Cola’nın yazı tipini ve renklerini andıran bir ambalajla “Koka-Kola” isminde bir içecek satmak bu duruma klasik bir örnektir.

Ticari Sırları Ele Geçirip Kullanmak

Bu, haksız rekabetin en ağır ve en zararlı türlerinden biridir. Genellikle işten ayrılan bir çalışanın, eski işverenine ait olan ve gizli tutulan müşteri listeleri, fiyatlandırma politikaları, üretim formülleri veya pazarlama stratejileri gibi bilgileri yeni işverenine veya kendi kurduğu şirkete taşıması ve kullanmasıdır. Bu, sadece bir haksız rekabet değil, aynı zamanda Türk Ceza Kanunu kapsamında da suç teşkil edebilen ciddi bir eylemdir.

Haksız Rekabet Davası ile Neler Talep Edebilirsiniz?

Haksız rekabete uğradığınızı düşünüyorsanız, Ticaret Mahkemesi’nde açacağınız bir dava ile birden fazla talepte bulunabilirsiniz:

1. Tespit Davası: Mahkemeden, yapılan eylemin haksız rekabet olduğunun tespit edilmesini isteyebilirsiniz.
2. Men Davası: Devam eden haksız rekabetin durdurulmasını talep edebilirsiniz.
3. Maddi Tazminat Davası: Haksız rekabet nedeniyle uğradığınız kar kaybı ve diğer zararların tazminini isteyebilirsiniz.
4. Manevi Tazminat Davası: Ticari itibarınızın zedelenmesi nedeniyle manevi haksız rekabet tazminatı talep edebilirsiniz.

Haksız Rekabetin Cezai Boyutu (Hapis ve Para Cezası)

Haksız rekabet, sadece bir tazminat davası konusu değildir; aynı zamanda Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 62. maddesi uyarınca suç teşkil eden eylemleri de barındırır. Kanun, belirli haksız rekabet fiillerini işleyenler için cezai yaptırımlar öngörmüştür. Şikayet üzerine, bu fiilleri işleyenler hakkında iki yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmedilebilir.

Cezai sorumluluk doğuran başlıca eylemler şunlardır:

• Kendi şahsı, ticari işletmesi, malları veya faaliyetleri hakkında yanlış ya da yanıltıcı bilgi vererek başkalarını aldatmak.
• Çalışanları veya başkalarını, işverenlerinin üretim veya ticari sırlarını ifşa etmeye veya ele geçirmeye yöneltmek.
• Başkasının gizli bilgilerini veya üretim sırlarını, hukuka aykırı bir şekilde ele geçirerek veya ifşa ederek menfaat sağlamak.

Ayrıca, eylemin niteliğine göre, dolandırıcılık veya ticari sırrın ifşası gibi fiiller, daha ağır yaptırımlar içeren Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında da ayrıca değerlendirilebilir. Bu durum, haksız rekabete uğrayan işletme sahibinin, tazminat davasının yanı sıra savcılığa suç duyurusunda bulunma hakkı olduğu anlamına gelir.

Görevli Mahkeme: Dava Nereye Açılır?

Haksız rekabet davasında görevli mahkeme, uyuşmazlığın niteliğine göre değişiklik gösterir.

• Genel Kural: Türk Ticaret Kanunu’na dayanan genel haksız rekabet davaları için görevli mahkeme, Asliye Ticaret Mahkemesidir.
• Özel Durum (Marka ve Tasarım Taklidi): Ancak, eğer haksız rekabet eylemi aynı zamanda tescilli bir markanın, patentin veya tasarımın taklit edilmesi gibi Sınai Mülkiyet Kanunu’na giren bir ihlali de içeriyorsa, bu durumda görevli mahkeme artık genel ticaret mahkemesi değil, özel olarak yetkilendirilmiş olan Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesidir.
• Cezai Sorumluluk: Eylemin cezai bir yaptırım gerektirdiği durumlarda (örneğin, marka hakkına tecavüz suçunda) yapılacak şikayetler ve açılacak kamu davaları için görevli mahkeme ise Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesidir.

Bu ayrım, davanın doğru mahkemede açılması ve usulden reddedilmemesi için hayati önem taşır.

Haksız Rekabet Davalarında Avukat Desteği Haksız rekabet davası,

Rakibin eylemlerinin hukuka aykırı olduğunun ve bu eylemlerle sizin zararınız arasında bir illiyet bağı olduğunun ispatını gerektiren teknik bir davadır. Özellikle dijital dünyada yapılan ihlallerin tespiti ve delillendirilmesi, uzmanlık gerektirir. Bir Ankara ticaret avukatı, bu süreçte haklarınızı korumak ve maddi kayıplarınızı gidermek için en büyük güvencenizdir. Öden Hukuk, ticari itibarınızı ve emeğinizi korumak için yanınızdadır.