Bir çalışanın gününün ne kadarını işyerinde geçireceği, ne zaman dinleneceği ve hangi koşullarda çalışacağı işverenin keyfine bırakılmış bir konu değildir. Çalışma saatleri kanunu olan 4857 sayılı İş Kanunu, bu sınırları net bir şekilde çizerek işçinin sağlığını ve sosyal yaşamını koruma altına alır. Peki, yasal çalışma saatleri tam olarak nedir? Mola hakkınız ne kadar ve gece çalışmasının özel kuralları var mı?

Haftalık ve Günlük Yasal Çalışma Saatleri

İş Kanunu’na göre, genel bakımdan haftalık çalışma saati en çok 45 saattir. Bu sürenin, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanması esastır.

• Günlük Çalışma Saati: Günlük çalışma süresi, her ne şekilde olursa olsun 11 saati aşamaz.
• Denkleştirme: Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde on bir saati aşmamak koşulu ile farklı şekillerde dağıtılabilir. Bu durumda, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz.

İşçinin Mola Hakkı (Ara Dinlenmesi)

Çalışma süresinin ortasında, işçinin dinlenmesi ve ihtiyaçlarını gidermesi için verilen mola, kanuni bir zorunluluktur. İşçinin mola hakkı, çalışma süresinden sayılmaz. Ara dinlenmesi kaç dakika olacağı ise günlük çalışma süresine göre şu şekilde belirlenir:

• 4 saat veya daha kısa süreli işlerde: 15 dakika
• 4 saatten fazla ve 7,5 saate kadar (7,5 saat dahil) süreli işlerde: Yarım saat
• 7,5 saatten fazla süreli işlerde: Bir saat

Bu süreler asgari olup, sözleşme ile artırılabilir ancak azaltılamaz.

Gece Çalışması Kuralları

Çalışma hayatının “gece” sayıldığı zaman dilimi, en geç saat 20:00’de başlayarak en erken saat 06:00’ya kadar geçen ve her halde en fazla on bir saat süren dönemdir. Gece çalışması kuralları, normal çalışma düzenine göre daha sıkı ve koruyucudur.

• Maksimum Çalışma Süresi: Gece çalışmaları 7,5 saati geçemez.
• Kimler Çalışamaz?: 18 yaşını doldurmamış çocuklar ve gençler ile hamile ve yeni doğum yapmış kadınların gece çalıştırılması yasaktır.

Yasal Çalışma Saatlerine Uyulmazsa Ne Olur?

Haftalık 45 saati aşan her çalışma, fazla mesai olarak kabul edilir. Bu durumda işçiye, normal saatlik ücretinin %50 fazlasıyla fazla mesai ücreti ödenmesi zorunludur. Mola haklarının kullandırılmaması veya gece 7,5 saatten fazla çalıştırılma gibi durumlar da işçi için haklı fesih nedeni sayılabilir ve işçi tazminat talep edebilir.

Bu Süreçlerde Avukat Desteğinin Önemi

Çalışma saatleri, mola süreleri ve fazla mesai alacakları, işçi ve işveren arasında en sık uyuşmazlık yaşanan konulardır. Bir Ankara iş avukatı, bu süreçte çalışma kayıtlarınızın incelenmesinden, ödenmeyen fazla mesai alacaklarınızın hesaplanmasına ve dava yoluyla tahsiline kadar her aşamada yanınızda olur. Öden Hukuk, bu zorlu süreçte sizin ve haklarınızın güvende olmasını sağlamak için buradadır.