Evlilik birliği içinde eşlerden birinin diğerine fiziksel, psikolojik veya ekonomik şiddet uygulaması, sadece bir boşanma sebebi değil, aynı zamanda ağır bir insan hakları ihlalidir. Türk Medeni Kanunu (TMK) kapsamında açılan şiddet nedeniyle boşanma davası, kusur oranlarının belirlenmesinde ve tazminat miktarında en belirleyici davalardan biridir.

Peki, şiddet mahkemede nasıl ispatlanır? Darp raporu şart mıdır? Tanıkların “duydum” demesi yeterli midir? Yargıtay’ın güncel içtihatları ışığında, şiddetin ispatını ve sonuçlarını inceliyoruz.

Şiddet Nedeniyle Boşanma Davasında Darp Raporu

Fiziksel şiddetin varlığını kanıtlayan en somut belge doktor raporlarıdır. Birçok mağdur, yaralanmanın “küçük” olduğunu düşünerek rapor almaktan çekinir. Oysa Yargıtay’ın yaklaşımı çok nettir.

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi (2023/3283 E.) kararında, “basit tıbbi müdahale ile giderilebilir” nitelikteki yaralanmaları gösteren raporların dahi şiddetin ispatı için yeterli olduğunu belirtmiştir.

Ayrıca, mağdurun o an korkup şikayetçi olmaması durumu değiştirmez. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi (2013/23432 E.), mağdurun olayla ilgili şikayette bulunmamış olmasının, raporla tespit edilen şiddet bulgularını ortadan kaldırmayacağına hükmetmiştir.

Şiddet Nedeniyle Boşanma Davasında Tanık Beyanları

Tanıklar, şiddet vakalarında kritik öneme sahiptir ancak her tanık ifadesi mahkemece kabul edilmez. Yargıtay, tanığın olayı bizzat görmesini veya şiddetin izlerine şahit olmasını arar.

• Görgü Tanığı: Yargıtay Hukuk Genel Kurulu (2022/1107 E.), tanıkların bizzat şiddet anını görmesini veya şiddet sonrası fiziksel izleri (morluk, şişlik, kesi) görmesini ispat için yeterli saymıştır.

• Duyum Tanığı: Sadece “bize şiddet uyguladığını söyledi” veya “komşulardan duyduk” şeklindeki soyut beyanlar, Yargıtay 2. Hukuk Dairesi (2023/2089 E.) kararına göre şiddeti ispatlamaya elverişli değildir.

Ceza Davasının Boşanmaya Etkisi: Kesin Delil Kuralı

Eğer şiddet olayı nedeniyle bir ceza davası açılmışsa, bu davanın sonucu boşanma davasını doğrudan etkiler.

• Mahkumiyet Kararı: Şiddet vakıasının ceza mahkemesi kararı ile sabit olması, hukuk hakimi için “kesin delil” niteliğindedir (Yargıtay 2. HD, 2024/7494 E.).

• Beraat Kararı: Burası çok önemlidir. Ceza mahkemesinde “delil yetersizliğinden” verilen beraat kararı, boşanma hakimini bağlamaz. Hukuk hakimi, mevcut rapor ve tanıklarla şiddetin varlığına kanaat getirip boşanmaya karar verebilir (Yargıtay 2. HD, 2016/12150 E.) .

Barışmak Şiddeti Affetmek Sayılır Mı?

Boşanma davalarında en sık yapılan hata, şiddet olayından sonra “barışmak” veya evliliğe devam etmektir. Yargıtay’a göre, şiddet olayından sonra tarafların barışması, birlikte yaşamaya devam etmesi veya şikayetten vazgeçip fiili birlikteliği sürdürmesi “af” sayılır. Boşanmada affetme ile ilgili yazımızı buradan okuyabilirsiniz. 

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi (2023/8653 E.), affedilen olayların kusur olarak yüklenemeyeceğini ve boşanma gerekçesi yapılamayacağını belirtmiştir. Ancak, sadece “eşimi seviyorum” demek veya korkudan şikayetten vazgeçmek (fiili birliktelik olmadan) af sayılmaz.

Şiddet Nedeniyle Boşanma Davasında Kusur Durumu

Şiddet, evlilik birliğinde “tam kusur” veya “ağır kusur” sebebidir.

• Tam Kusurlu: Eşine fiziksel şiddet uygulayan taraf, diğer eşin bir kusuru yoksa “tam kusurlu” sayılır (Yargıtay 2. HD, 2024/3549 E.).

• Ağır Kusurlu: Diğer eşin de kusuru varsa (örneğin hakaret etmişse), fiziksel şiddet uygulayan taraf ona göre daha “ağır kusurlu” kabul edilir.

• Eşit Kusur: Eğer taraflar birbirine karşılıklı şiddet uygulamışsa, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu (2022/1107 E.) kararına göre “eşit kusurlu” sayılırlar ve her iki tarafın da tazminat talepleri reddedilir.

Şiddet Nedeniyle Boşanma Davası ve Avukat Desteği

Şiddet nedeniyle boşanma davası, mağdurun korunması gereken, delillerin (rapor, kamera kaydı, tanık) hızla toplanması gereken acil ve teknik bir süreçtir. Şiddetin ispatlanması, hem boşanma kararını hem de yüksek miktardaki manevi tazminat hakkını garanti altına alır. Ancak “af” sayılacak davranışlardan kaçınmak ve süreci doğru yönetmek hayati önem taşır. Öden Hukuk, aile hukuku ve şiddet mağdurlarının hakları konusunda müvekkillerine hukuki destek sağlamaktadır.