Uyuşturucu suçları, Türk Ceza Kanunu‘ndaki en ağır cezalardan bazılarını içerir. Ancak bu suçlarla ilgili en kritik ve hayati ayrım, sanığın “kullanıcı” mı yoksa “satıcı” mı olduğunun tespitidir. Mahkemelerin yaptığı kullanıcı ve satıcı ayrımı, sanığın sadece tedavi görmesi ile yıllarca hapis cezası alması arasındaki fark anlamına gelebilir. Peki, bu kritik kullanıcı ve satıcı ayrımı nasıl yapılır? Bu rehberde, Yargıtay‘ın yerleşik içtihatlarına göre bu ayrımın nasıl yapıldığını açıklıyoruz.

1. Yargıtay’a Göre Kullanıcı ve Satıcı Ayrımı Kriterleri

Bir sanığın uyuşturucu maddeyi satmak için mi yoksa sadece kişisel kullanımı için mi bulundurduğunu tespit etmek için Yargıtay’ın belirlediği bazı temel kriterler vardır. Hakim, dosyadaki tüm delilleri bu kriterler ışığında değerlendirir:

• Ele Geçirilen Maddenin Miktarı: Bu, en önemli kriterdir. Kanunda gram olarak net bir sınır çizilmemiş olsa da, Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre bir sanığın kişisel kullanım ihtiyacını aşan miktarda uyuşturucu madde bulundurması, ticari amaç güttüğüne dair en güçlü delil kabul edilir. Yargıtay, bu değerlendirmeyi yaparken yıllık kişisel kullanım miktarlarını baz alır. Örneğin:
  • Esrar (kenevir) için: Yıllık kullanım miktarının genellikle 1 kilogram civarında olduğu kabul edilir. Bu nedenle, birkaç gram esrarla yakalanmak neredeyse her zaman kişisel kullanım olarak değerlendirilir.
  • Eroin ve Kokain için: Çok daha potent maddeler olduğu için yıllık kullanım sınırı içtihatlarda yaklaşık 20-30 gram olarak kabul edilmektedir.
  • Sentetik Haplar (Ecstasy vb.): Birkaç adet hap kişisel kullanım sayılabilirken, yüzlerce hapın bulundurulması açıkça ticari amaç olarak yorumlanır.

  Önemli Not: Bu miktarlar kesin kurallar olmamakla birlikte, mahkemenin karar verirken dikkate aldığı en güçlü emsallerdir.

• Bulundurma Şekli: Maddenin, çok sayıda küçük ve satışa hazır paketçikler halinde olması, ticari amaca işaret ederken, tek bir büyük parça halinde olması genellikle kişisel kullanımı düşündürür.
• Bulundurulan Yer: Sanığın maddeyi evinde veya iş yerinde kolayca erişebileceği, gizli bir yerde saklaması kişisel kullanıma işaret edebilirken, satılması muhtemel yerlerde (eğlence mekanları yakını vb.) bulundurması ticari amaca yorumlanabilir.
• Sanığın Davranışları: Hassas terazi, paketlemede kullanılan materyaller gibi aletlerin sanığın evinde veya arabasında bulunması, telefonunda satışa yönelik görüşme kayıtları olması gibi deliller, ticari amaç güttüğünü gösterir.

2. Kullanıcı ve Satıcı Ayrımı Sonucu: ‘Kullanıcı’ İçin TCK 191

Halk arasında “içicilik” olarak bilinen kullanmak için uyuşturucu bulundurma suçu, TCK 191 maddesinde düzenlenmiştir. Bu suçun temel amacı kişiyi cezalandırmak değil, tedavi etmektir.

• Cezası ve Sonuçları: Bu suçtan yargılanan sanık hakkında genellikle ilk aşamada denetimli serbestlik uyuşturucu tedbiri uygulanır. Sanık, belirlenen süre boyunca tedavi ve rehabilitasyon programlarına katılır. Bu süreci başarıyla tamamlarsa, hakkındaki dava düşer ve ceza almaz. Bu süreçte başarılı olamayanlar için 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.

3. Kullanıcı ve Satıcı Ayrımı Sonucu: ‘Satıcı’ İçin TCK 188

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç etme, satma, satın alma, sevk etme, depolama gibi eylemler TCK 188 kapsamında ticaret suçu olarak kabul edilir. Bu suçun cezası çok daha ağırdır.

• Uyuşturucu Madde Ticareti Cezası: Bu suçu işleyen kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Suçun nitelikli hallerinde (örneğin, 18 yaşından küçüklere satılması) ceza daha da artırılır. Bu suçtan yargılanan sanıkların uyuşturucu davalarında beraat alabilmesi, genellikle kullanıcı olduklarını ve ticari amaç gütmediklerini ispatlamalarına bağlıdır.

Bu Suçlarda Avukat Desteğinin Önemi

Uyuşturucu madde suçları, bir insanın hayatını ve özgürlüğünü doğrudan etkileyen, son derece ciddi ve karmaşık davalardır. Bir Ankara ceza avukatı, bu süreçte delillerin doğru toplanmasından, sanığın kullanıcı olduğunun Yargıtay kriterlerine göre ispatlanmasına ve en lehe olan kararın alınmasına kadar her aşamada yanınızda olur. Öden Hukuk, bu zorlu süreçte sizin ve sevdiklerinizin geleceğini korumak için buradadır.