Yenilenen kira döneminde, kira sözleşmesinde ne yazarsa yazsın kiraya yapılacak zam, bir önceki kira yılında TÜFE deki 12 aylık ortalama değişim oranını geçemez. Ancak, Borçlar Kanununu 344. maddesine göre 5 yıldan uzun süreli veya 5 yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki 5 yılın sonunda yeni bir kira bedeli belirlenebilir. Bu kira bedeli TÜFE’deki yıllık ortalama değişime, kiralananın mevcut durumuna, emsal kira bedellerine göre belirlenir.

Konut ve çatılı işyeri kiralarında 2., 3. ,4. ve 5. yıl kira bedelleri TÜFE’deki yıllık ortalama artış oranını geçmeyecek şekilde belirlense de, 5. kira döneminin sonunda hak ve nefasete göre 5. yılın sonunda yani 6. yılın başında yeni bir kira bedeli belirlenebilir. Yeni kira bedelini taraflar belirleyebileceği gibi, mahkeme yoluyla da belirlenebilir.

Hak ve nefasete göre yeni kira bedeli belirlenirken, ev veya işyerinin boş olarak şuan kiraya verilse ne kadara verilebileceğine bakılarak, TÜFE endeksi, emsal kira bedelleri, kiralananın mevcut durumu gözetilir.

Kiracının eski kiracı olması nedeniyle de %20 hakkaniyet indirimi yapılır.

İşyerlerinde de kira bedeli 5 yıl sonra mı belirlenir? 

Kiracısı tacir veya tüzel kişi olan işyerlerinde hak ve nefasete göre kira bedeli tespiti 4 yılda bir yapılır.

Kira tespit davası ne zaman açılır? 

Kira sözleşmesinde yıllık artış koşulu yoksa, 5. yılın sonunda yeni kira dönemi başlamadan evvel 30 gün içerisinde dava açılmalı veyahut kiracıya ihtar çekilmelidir. Yeni dönemin başlangıcından 30 gün evvel ihtar çekilmişse, yeni kira döneminin sonuna kadar dava açılabilir.  Yeni kira döneminden 30 gün evvel dava açılmaz yada ihtar çekilmezse, kira bedeli tespiti davası yeni dönemin sonuna kadar açılamaz.

Kira sözleşmesinde yıllık artış koşulu var ise, dava, 5. yıldan sonraki ve devam eden yıllarda da, kira döneminin sonuna kadar açılabilir ve açılan davada kira döneminin başlangıcından itibaren belirlenecek olan kira bedelinin uygulanması talep edilebilir.

Kira bedelinin tespiti davasını kim açabilir? 

Kira bedelinin tespiti davasını kiraya veren açabilir. Kiraya veren ve malik farklı kişilerse, davayı sadece kiraya veren kişi açabilir, malik dava açamaz. Kiraya verenler birden fazla ise, tamamının dava açması gerekir.

Mahkeme talep edilen kira bedelinden fazlasına hükmedebilir mi? 

Mahkeme yapacağı inceleme ve yargılama neticesinde talep edilen kira bedelinden fazlasına hükmedemez. Ancak daha azına hükmedebilir. Yargılama esnasında iddia ve savunmanın dışına çıkamaz. Taraflar hangi delilleri ileri sürdülerse, ne talep ettilerse bunları inceleyip ancak talep ettikleri kadarına veya daha azına hükmedebilir.

Yazılı kira sözleşmesi yoksa kiranın başlangıcı ve kira dönemi nasıl ispat edilir? 

Yazılı kira sözleşmesi yoksa kira sözleşmesi sözlü olarak kurulmuş sayılır. Sözlü akitlerde de sözleşme başlangıcının süresinin ve sona erme tarihinin tanıkla ispatlanması mümkündür. Kira sözleşmesinin varlığı, kira bedeli, başlangıç ve bitiş süresinin ispatı kiraya verene düşer.

Kira bedelinin tespiti davalarına hangi mahkeme bakar?

Kira bedelinin tespiti davaları davalının yani kiracının yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesinde görülür.

Geçmiş dönemler için kira bedeli tespiti istenebilir mi? 

Geçmiş kira dönemleri için kira bedelinin tespiti istenemez. Dönem geçtikten sonra da kira bedelinin tespiti davası açılamaz.