Bir hakaret nedeniyle manevi tazminat davası açmak, TCK 125’te tanımlanan hakaret suçunun mağduru olan kişinin en temel yasal hakkıdır. Hukuka aykırı bir eylemle onur, şeref ve saygınlığı zedelenen kişi, bu saldırının yarattığı elem, ızdırap ve üzüntünün giderilmesini talep edebilir. Bu dava, ceza davasından tamamen bağımsız bir haksız fiil davasıdır. Peki, hakaretten dolayı manevi tazminat davası açılabilir mi? Şartları nelerdir ve ne kadar tazminat alınır?

Hakaret Nedeniyle Manevi Tazminat Davası Nedir? (TBK ve TMK)

Manevi tazminat, kişinin mal varlığında bir eksilme olmasa da, yaşadığı ruhsal çöküntü, acı ve toplumsal itibar kaybı karşılığında bir nebze de olsa tatmin edilmesini amaçlayan bir tazminat türüdür. Hakaretin kendisi, TCK 125 uyarınca bir suç teşkil etmesinin yanı sıra, TBK (Türk Borçlar Kanunu) uyarınca da bir “haksız fiil”dir.

Davanın yasal temeli, Türk Medeni Kanunu’nun 24. ve 25. maddeleri (Kişilik Haklarının Korunması) ile Türk Borçlar Kanunu’nun 58. maddesi (Kişilik Hakkının Zedelenmesi) hükümleridir.

Hakaret Nedeniyle Manevi Tazminat Davası Şartları Nelerdir?

Hakaret suçundan dolayı tazminat talep edebilmek için belirli şartların oluşması gerekir:

1. Hukuka Aykırı Eylem (Hakaret): TCK 125’te tanımlandığı gibi, kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide eden somut bir fiil isnadı veya sövme eylemi gerçekleşmiş olmalıdır.
2. Manevi Zarar: Bu eylem sonucunda mağdurun elem, ızdırap veya üzüntü duyması gerekir. Bu zarar, psikolojik etkiler (depresyon, kaygı raporları) veya iş/toplumsal hayatta itibar kaybı şeklinde ortaya çıkabilir.
3. İlliyet Bağı (Nedensellik): Yaşanan manevi zararın, doğrudan bu hakaret eylemi nedeniyle meydana gelmiş olması gerekir.
4. Delil: Hakaretin yapıldığının ispatlanması gerekir. Tanık ifadeleri, sosyal medya (Instagram, WhatsApp, Twitter) mesaj kayıtları, e-postalar veya ses kayıtları (hukuka uygunluğu tartışılmakla birlikte) delil olarak sunulabilir.

Ceza Davası Kararı Manevi Tazminatı Etkiler Mi?

Birçok kişi, tazminat davası açmak için ceza davasının sonuçlanmasını ve failin ceza almasını bekler. Ceza mahkemesinden alınan bir mahkumiyet kararı veya HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) kararı, hukuk mahkemesinde “haksız fiilin” varlığını ispatlamak için en güçlü delildir.

Ancak beraat kararı çıkması, manevi tazminat davasının da otomatik olarak reddedileceği anlamına gelmez. Hukuk hakimi, ceza mahkemesi kararından bağımsız olarak (BK m. 74) delilleri yeniden değerlendirebilir.

Hakaret Davasında Zamanaşımı Süresi Nedir? (TBK m. 72)

Hakaret, haksız fiil teşkil ettiğinden, TBK Madde 72’deki zamanaşımı sürelerine tabidir. Buna göre dava hakkı, mağdurun zararı ve faili öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl ve her halde fiilin işlendiği tarihten itibaren 10 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?

• Görevli Mahkeme: Hakaret nedeniyle manevi tazminat davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi‘dir.
• Yetkili Mahkeme: Haksız fiil davalarında yetki kuralı (HMK) daha geniştir. Dava, şu mahkemelerden birinde açılabilir:
  • Davalının (hakaret edenin) yerleşim yeri mahkemesi.
  • Haksız fiilin (hakaretin) işlendiği yer mahkemesi.
  • Zararın meydana geldiği yer mahkemesi.
  • Davacının (mağdurun) kendi yerleşim yeri mahkemesi.

Hakaret Manevi Tazminat Miktarı Ne Kadar? (2025-2026)

Hakaretten dolayı ne kadar tazminat alırım sorusunun net bir cevabı yoktur. Hakim, miktarı belirlerken şu kriterleri dikkate alır:

• Fiilin ağırlığı ve kullanılan sözlerin vahameti.
• Tarafların sosyal ve ekonomik durumları (failin ödeme gücü, mağdurun konumu).
• Hakaretin aleni olup olmaması (Sosyal medyada, binlerce kişinin önünde yapılması miktarı artırır).
• Saldırının sistematik olup olmaması.

Yargıtay uygulamalarına bakıldığında, 2025-2026 yılları için ortalama miktarların genellikle 10.000 TL ile 70.000 TL arasında değiştiği görülmektedir. Sosyal medya gibi platformlarda işlenen ve geniş kitlelere yayılan ağır hakaretlerde bu miktarların çok daha yükseldiği (70.000 TL ve üzeri) görülmektedir.

Dikkat: Hakaret Davasının Toplam Maliyeti

Vatandaşların en çok yanıldığı konu, davanın toplam maliyetidir. Hakaret süreci genellikle iki ayrı dava doğurur:

1. Ceza Davası (Asliye Ceza): Failin hapis veya adli para cezası alması için açılır. Fail burada ceza alırsa, sizin avukatınıza (2025-2026 tarifesine göre) yaklaşık 45.000 TL (AAÜT uyarınca) karşı vekalet ücreti öder.
2. Tazminat Davası (Asliye Hukuk): Manevi zararınız için açılır. Hakim 20.000 TL tazminata hükmederse, fail bu 20.000 TL’ye ek olarak, sizin avukatınıza da (hükmedilen miktar üzerinden) nispi vekalet ücreti öder.

Bu nedenle, hakaretin maliyeti fail için 100.000 TL ile 150.000 TL aralığını bulabilir.

Hakaret Davalarında Avukat Desteği

Bir hakaret nedeniyle manevi tazminat davası açmak, ceza davası sürecini takip etmekten farklı ve teknik bir süreçtir. Zamanaşımı sürelerinin kaçırılmaması, delillerin (özellikle sosyal medya kayıtlarının) hukuka uygun şekilde toplanması ve manevi zararın doğru temellendirilmesi, davanın kazanılması için şarttır. Öden Hukuk, kişilik haklarına yönelik saldırılarda müvekkillerine hukuki destek sağlamaktadır.